Pod koniec 2013 roku ukazało się wznowienie przewodnika po Wielkim Gościńcu Litewskim. Obejmuje on podróż szlakiem z Warszawy do Kuźnicy Białostockiej, czyli trasą stanowiącą część dawnego szlaku – Wielkiego Gościńca Litewskiego. Teraz jest to część szlaku turystycznego, którego reaktywacją i promocją zajmuje się Lokalna Grupa Działania Wielki Gościniec Litewski.

Poprzedni przewodnik traktował o walorach kulturowych miejscowości położonych na szlaku – od Warszawy przez Sulejówek, Okuniew, Dobre, Stanisławów, Liw, Węgrów, Sokołów Podlaski, Drohiczyn, Ciechanowiec, Brańsk, Bielsk Podlaski, Białystok, Wasilków, Czarną Białostocką, Sokółkę do Kuźnicy Białostockiej. Dalej szlak biegnie do Grodna i Wilna.

Ten pierwszy przewodnik cieszył się ogromnym zainteresowaniem. Wydrukowany w ilości 3 tysięcy egzemplarzy, rozszedł się bardzo szybko. Postanowiliśmy, że kolejny traktować będzie o kulinariach, bo to zagadnienie istotne z punktu widzenia turystów. Szlak biegnie z Warszawy, przez wschodnie Mazowsze na Podlasie, a tradycje kulinarne na tych obszarach są różne. Atrakcji dla turysty, który chciałby spróbować lokalnych potraw, jest rzeczywiście dużo.

Kulinarną podróż rozpoczynamy na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie, gdzie dawniej była pierwsza stacja pocztowa i tam podróżni wsiadali do powozów i wyruszali w podróż na północny wschód. W Warszawie przewodnik proponuje kilka restauracji, które specjalizują się w kuchni staropolskiej, m.in. ziemiańskiej z XIX wieku. Ale wskazujemy też miejsca, proponujące tradycyjne dania warszawskie – flaki, pyzy, czy kiełbasę po warszawsku. Jak się okazuje, w stolicy takie miejsca są – warto je odwiedzić.

W wielu kolejnych miejscowościach są ciekawe miejsca, serwujące rozmaite lokalne, tradycyjne potrawy. Ich opis znajdziemy w „Przewodniku kulinarnym”. Wymienić chciałabym jednak kilka miejsc szczególnych, które tradycje kulinarne promują w szczególny sposób.

W Sulejówku proponujemy restaurację „U Dziadka”, położoną niedaleko dworku „Milusin”, w którym mieszkał marszałek Józef Piłsudski. W lokalu są pamiątki związane z nim i jego rodziną. W biografiach marszałka podkreśla się, że nie przykładał on wprawdzie wielkiej wagi do jedzenia, ale w restauracji serwowane są potrawy, które lubił. A jeśli turysta będzie miał szczęście i spotka właściciela lokalu, będzie miał okazję posłuchać, jak pięknie opowiada o marszałku.

W Stanisławowie – w dawnym zajeździe, dziś mieści się ośrodek kultury. Podczas imprez promuje się tam sójki mazowieckie – czyli specjalne bułki z ciasta drożdżowego nadziewane kapustą z grzybami. W Dobrem zachęcamy, by wstąpić do piekarni państwa Gromulskich po słynny chleb. Węgrów to kiszka ziemniaczana a także ciasteczka – księżyce Twardowskiego.

W Sokołowie Podlaskim – oprócz szeregu lokali, w których znajdziemy chociażby pierogi – polecamy imprezy promujące tradycyjną kuchnię, jak choćby „Jesień na Mazowszu i Podlasiu” i świąteczne jarmarki. Mamy też w powiecie sokołowskim Wandę Oksięciuk i Ewę Mitowską, które wypiekają sękacza nieco innego niż w północnej części Podlasia.

Kolejne miejscowości na szlaku to kolejne potrawy – także te zaczerpnięte z kuchni litewskiej czy tatarskiej. Przewodnik uzupełniają przepisy zaczerpnięte m.in. z wydanej w 1854 r. przez Wincentynę Zawadzką „Kucharki Litewskiej” i wydrukowanego w 1786 r. „Kucharza doskonałego” Wojciecha Wincentego Wielądka – a warto wiedzieć, ze autor pochodził ze wsi Wielądki w gminie Korytnica.

Serdecznie zapraszam do lektury poradnika.

MARIA KOC
SENATOR RP

Oficjalna strona WGL: TUTAJ

Z przyjemnością informujemy, że staraniem Sokołowskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego oraz Sokołowskiego Ośrodka Kultury wydany zostały obszerny przewodnik pt. “Wielki Gościniec Litewski”. Wydawnictwo sfinansował Samorząd Województwa Mazowieckiego. Przewodnik zawiera szczegółowy opis atrakcji turystycznych w poszczególnych miejscowościach na szlaku oraz wiele ciekawych legend.

Pod koniec 2013 roku ukazało się wznowienie przewodnika po Wielkim Gościńcu Litewskim, czyli przewodnik kulinarny “Wielki Gościniec Litewski (Warszawa – Wilno). Całkowicie subiektywny przewodnik kulinarny. W poszukiwaniu smaków Rzeczypospolitej Obojga Narodów”. Przewodnik obejmuje podróż szlakiem z Warszawy do Kuźnicy Białostockiej, czyli trasą stanowiącą część dawnego szlaku – Wielkiego Gościńca Litewskiego. Teraz jest to część szlaku historycznego, którego reaktywacją zajmuje się Lokalna Organizacja Turystyczna Wielki Gościniec Litewski.

oraz tom  III – “Wielki trakt. Warszawa – Wilno w XVIII wieku”autorstwa Grzegorza Ryżewskiego.

„Oddajemy w Państwa ręce kolejne wydawnictwo poświęcone Wielkiemu Gościńcowi Litewskiemu, będącemu najważniejszym szlakiem handlowym i pocztowym Rzeczpospolitej Obojga Narodów w XVII i XVIII wieku. Szlak, zwany też Wielkim Traktem Pocztowym lub Wielkim Traktem Warszawa – Wilno łączył stolicę Korony Królestwa Polskiego ze stolicą Wielkiego Księstwa Litewskiego i miał wpływ nie tylko na sprawne funkcjonowanie komunikacji w granicach ogromnego państwa, ale też na rozwój miejscowości przy nim usytuowanych.

Dla wszystkich interesujących się przeszłością niniejsze wydawnictwo będzie źródłem wiedzy o zjawisku historycznym, w niewielkim do tej pory stopniu zbadanym i opisanym, a jakże istotnym w dziejach naszego kraju oraz regionów Mazowsza i Podlasia. Może też być inspiracją do działań na rzecz odtworzenia gościńca współcześnie i motywacją do spólnego działania ponad granicami gmin, powiatów, województw a nawet państw. Zachęcam więc Państwa do uważnej lektury z przekonaniem, że po jej zakończeniu zapragniecie jak najszybciej wyruszyć w podróż szlakiem Wielkiego Gościńca Litewskiego.”

Maria Koc